خانه مردم شناسی بومیان کیش، در دل محله تاریخی سفین، فرصتی عالی برای سفر به گذشته و آشنایی عمیق با فرهنگ، معماری و زندگی بومیان جزیره فراهم می کند. آیا می دانید این خانه چگونه به موزه ای زنده و برنده جوایز موزه های خصوصی ایران تبدیل شده است؟ اگر به دنبال تجربه متفاوت از جزیره کیش هستید، ادامه مقاله را از دست ندهید و با بخش های جالب این خانه تاریخی و دیدنی های اطراف آن آشنا شوید.

درباره خانه مردم شناسی بومیان کیش

خانه مردم شناسی بومیان کیش، که به خانه بومیان یا خانه مردم‌شناسی بومیان نیز شناخته می شود، در محله تاریخی سفین قرار دارد و قدمت آن به حدود ۲۰۰ سال قبل باز می گردد. این خانه با ۱۲۰۰ متر مربع مساحت، به عنوان قدیمی ترین خانه اعیانی کیش و محل زندگی حاج عبدالله بن شاهین، تاجر سرشناس و معتمد جزیره، شناخته می شود و امروز به یک موزه زنده از فرهنگ و تاریخ کیش تبدیل شده است. خانه مردم شناسی بومیان کیش در سال ۱۳۹۳ با اخذ مجوز رسمی، به موزه تبدیل شد و تاکنون جوایز موزه برتر خصوصی کشور را در سال های ۹۳، ۹۴، ۹۵ و ۹۷ کسب کرده است.

معماری این خانه، خلاصه از دانش ساخت و مصالح بومی است؛ از مرجان، گل، ساروج، شاخه های درخت نخل، چندل، منگور (حصیر) و تنه شکسته نخل برای ساخت بنا استفاده کرده اند تا در عین استحکام، فضای سنتی و اصیل باقی بماند. موزه خانه بومیان کیش، فرصتی برای آشنایی با شیوه زیست، آداب و رسوم، صنایع دستی و سوغات محلی ارائه می دهد. این خانه نه فقط یادگار هویت مردم بومی، بلکه پل ارتباط با گذشته، فرهنگ و سبک زندگی اصیل کیش به شمار می رود و هر گردشگر علاقه مند به جاذبه های فرهنگی، باید بازدید از آن را در برنامه سفر خود قرار دهد.

خانه بومیان کیش کجاست

خانه بومیان کیش با نام دیگر “خانه مردم شناسی بومیان کیش” یا Kish Native Anthropology House، در محله سفین قدیم، شمال غرب جزیره واقع شده است. این خانه ۲۰۰ ساله، بعد از بازار ماهی فروشان و روبروی اسکله بزرگ صیادی قرار دارد؛ موقعیتی که با استفاده از تاکسی، مینی بوس خط ۱ یا اجاره خودرو به سادگی می توان به آن رسید. خانه بومیان با مساحت تقریبی ۱۲۰۰ متر و داشتن ۱۵ اتاق متنوع، به عنوان یکی از موزه های زنده فرهنگی نقش مهمی در آشنایی بازدیدکنندگان با سبک زندگی قدیم بومیان جزیره ایفا می کند.

خیابان بهشت و پشت مرکز پلیس، از مسیرهای دیگر برای دسترسی سریع به این مکان تاریخی به شمار می روند. بازار عرب ها و شهر زیرزمینی کاریز در نزدیکی این خانه قرار دارند و بازدید از آن ها تجربه سفر را غنی تر خواهد کرد. معماری ویژه این خانه، همراه با دیوارهای کاهگلی و حضور نخل ها در حیاط، هویت سنتی سفین و فرهنگ عرب های کیش را برجسته می سازد و هر گردشگر فرصت لمس واقعی زندگی گذشته ساکنان جزیره را به دست می آورد.

تاریخچه خانه مردم شناسی بومیان کیش

تاریخچه خانه مردم شناسی بومیان کیش روایتگر هویت چند نسل از مردم سفین قدیم است. این خانه بیش از ۲۰۰ سال پیش توسط حاج عبدالله بن شاهین، تاجر مروارید و نجار لنج ساز جزیره، در محله عرب نشین سفین ساخته شد و از اجداد او به ارث رسید. متراژ خانه بالغ بر ۱۲۰۰ متر بوده و ۱۵ اتاق آن در گذشته محلی برای برگزاری مکتب، کلاس قرآن و آموزش اهالی محله بود.

سبک معماری این بنا، کاملا برگرفته از ویژگی های بومی جنوب ایران طراحی شد و با مصالح محلی، استحکام و زیبایی به فضای خانه داده است. سازمان گردشگری کیش با حفظ این اثر تاریخی، فرصتی فراهم کرده تا نسل امروز بتواند تعهد و هنر سازندگان بومی، آداب و رسوم قدیمی و شیوه زندگی گذشتگان را از نزدیک لمس کند و با هویت فرهنگی جزیره آشنا شود. حفظ این خانه نماد پایبندی مردم کیش به ریشه ها و سنت های خود و جلوه برجسته از میراث ماندگار کیش به شمار می رود.

قسمت‌های مختلف خانه بومیان کیش

خانه مردم شناسی بومیان کیش با معماری سنتی و اصیل ۱۵ اتاق و دو حیاط بزرگ مجلسی و خانوادگی دارد و هر فضای آن کاربرد خاصی در زندگی روزمره بومیان جزیره ایفا می کرد. بخش های مختلف خانه با طراحی هوشمندانه پاسخگوی نیازهای اقلیمی، فرهنگی و اجتماعی اهالی بوده اند. در ادامه با قسمت های مهم این خانه آشنا می‌شویم:

اتاق تابستانی (مصیف): این اتاق را روی سکویی با ارتفاع ۱.۵ متر ساختند و دور تا دور آن پنجره و بادگیرهای طاقچه ای قرار دادند. معماری آن باعث گردش هوا و خنک ماندن فضا در گرمای شدید تابستان کیش می شد. مصیف پشت به آفتاب است و بیشترین استفاده را در ماه های گرم سال داشته است.
اتاق زمستانی: اتاق زمستانی بدون پنجره و بادگیر ساخته شد و رو به آفتاب قرار گرفت. این بخش، با جذب گرمای خورشید در زمستان، محیط داخلی را گرم نگه می داشت. وجود حمام اختصاصی در این اتاق نشان دهنده اهمیت نظافت در گذشته بوده است.
بیت العود (اتاق صاحبخانه): بیت العود قدیمی ترین اتاق خانه شمرده می شود و صاحبخانه در آن اسکان داشت. انواع ظروف زینتی، صندوق های چوبی، ظرف های چینی و تختی با قدمت ۸۰ سال، فضایی ویژه و تاریخی به این اتاق داده اند.
مطبخ (آشپزخانه): آشپزخانه در حیاط خانه و با دیوارهای کاهگلی یا بافته شده از برگ نخل ساخته شد. این فضا محل پخت انواع غذاهای محلی، نان و تهیه آذوقه از گذشته تا امروز بوده است. دریچه هایی در دیوار مطبخ برای خروج دود تعبیه کردند.
بیت الافروخ (مکتب خانه): این اتاق محل آموزش قرآن، مهارت های زندگی و اصول اخلاقی برای کودکان روستا بوده است. دختران و پسران از شش تا نه سالگی در بیت الافروخ تحصیل می کردند و این فضا اهمیت بالایی در آموزش بومیان داشت.
اتاق حجله (الفرشه): حجله مخصوص عروس و داماد بود و یک ماه پس از ازدواج از آن استفاده می کردند. تزیینات رنگی و آینه کاری، رسوم ازدواج بومیان را در این فضا به خوبی نمایان می کند.
انبار خرما (چندول): بومیان خانه کیش دو “چندول” چهار متر مربعی برای نگهداری صدها کیلو خرما و تهیه شیره خرما ساخته بودند. این بخش، نشان از جایگاه خاص نخل و فرآورده های آن در زندگی مردم کیش دارد.
اتاق انبار مواد غذایی: انبار مواد غذایی فضایی بزرگ برای ذخیره برنج، آرد، گندم و خمره های ماهی شور بود. این ذخایر غذایی، اهالی خانه را در طول سال یاری می دادند و امنیت خوراکی را تضمین می کردند.
انبار ابزار صید و بخار: اتاق بخار برای نگهداری ابزار صید، وسایل لنج و لوازم ماهیگیری مورد استفاده قرار می گرفت. وجود این اتاق اهمیت شغل صید و لنج سازی در زندگی صاحبخانه و سایر اهالی را نشان می دهد.
انبار علوفه (بخارالهوش): این انبار مخصوص ذخیره علوفه گاو و گوسفندان بوده و نشانه ای از دامداری سنتی مردم کیش دارد. اهالی خانه از شیر و گوشت تولیدی دام ها برای تغذیه خانواده استفاده می کردند.
زریبه (باغچه): زریبه، باغچه سرسبز در حیاط خانه است که انواع صیفی جات، سبزیجات و حتی درخت نخل و انجیر در آن کشت می شدند. وجود چاه آب نزدیک باغچه امکان آبیاری به روش سنتی را فراهم کرده بود.
اتاق مهمانان آقا: این بخش در حیاط مجلسی قرار داشت و دارای بادگیرهایی برای خنک کردن هوا بود. مهمان نوازی بومیان در این اتاق به خوبی نمایان می شد و مهمانان مرد زمان استراحت خود را در این فضا می گذارند.
اتاق بیت القهوه: محل پذیرایی از مهمانان خانم بود و در آن چای و قهوه برای زنان تهیه می کردند. این فضا بر اهمیت نقش زنان در مراسم‌ و فرهنگ بومی تاکید دارد.

ساعت بازدید خانه بومیان کیش معمولا هر روز از ساعت ۱۰ تا ۱۳ و بعدازظهر از ۱۶ تا ۲۱ تعیین شده و شما می‌توانید در این بازه‌ها از تمام بخش‌های خانه دیدن کنید.

ساعت بازدید و قیمت بلیط خانه مردم شناسی بومیان کیش

ساعت بازدید خانه مردم شناسی بومیان کیش معمولا هر روز از ساعت ۱۰ تا ۱۳ و بعدازظهر از ۱۶ تا ۲۱ تعیین شده و شما می توانید در این بازه ها از تمام بخش های خانه دیدن کنید. این خانه در روزهای معمول هفته با همین برنامه فعالیت می کند ولی در تعطیلات رسمی یا ایام خاص احتمال تغییر ساعت کاری وجود دارد، پس قبل از مراجعه حتما زمان دقیق بازدید و سانس های رزرو را کنترل کنید. هزینه ورود برای هر نفر مبلغ ۴۰ هزار تومان اعلام شده است و در آینده ممکن است این مبلغ تغییر کند.

جاهای دیدنی نزدیک به خانه بومیان کیش

در نزدیکی خانه بومیان کیش، جاذبه های متنوع تاریخی، تفریحی و طبیعی قرار دارند که هرکدام با ویژگی خاص خود، تجربه ای کامل از دیدنی های جزیره کیش را برای گردشگران رقم می زنند. این مقاصد به شما فرصت پیاده روی آرام، ماجراجویی در دل تاریخ و مواجهه با طبیعت بکر را می دهند. فاصله کوتاه تا بیشتر این مکان ها، امکان بازدید چند ساعته و راحت را فراهم می کند؛ بنابراین می توانید بعد از بازدید از خانه مردم شناسی بومیان کیش، سفر خود را با این نقاط دیدنی تکمیل کنید.

پارک ساحلی میرمهنا: با منظره آرام، یکی از زیباترین جاذبه های طبیعی نزدیک خانه بومیان کیش است و تنها ۱۵ دقیقه پیاده روی از آن فاصله دارد. این پارک مناسب استراحت عصرگاهی و تماشای غروب آفتاب است و فضای سبز وسیع با انواع پرندگان آبزی و بازارچه سوغات محلی گردشگران را جذب می کند. آدرس آن در بلوار دریا، حد فاصل مسجد خاتم الانبیا و میدان جاسک قرار گرفته است. در این پارک می توانید از تفریحات دریایی کیش نیز استفاده نمایید.
بازار عرب ها: در شمال غربی محله سفین واقع شده و با قدمتی بیش از ۲۰۰ سال، حال و هوای سنتی و عربی خود را حفظ کرده است. غرفه های متنوع این بازار پوشاک، صنایع دستی و محصولات محلی را با قیمت مقرون به صرفه عرضه می کنند. اکثر فروشندگان عرب زبان هستند و تجربه خرید متفاوتی را به شما ارائه می دهند.
درخت سبز کیش: یکی از نمادهای طبیعت در جزیره است و در پارک درخت سبز در بلوار میرمهنا و میدان المپیک قرار دارد. این درخت قدیمی حدود ۳۴ دقیقه پیاده روی تا خانه بومیان کیش فاصله دارد.
شهر باستانی حریره: در شمال جزیره واقع شده و نمونه هایی از معماری کهن و زندگی مردم کیش را در خود جای داده است. بقایای تاریخی این شهر فضای مناسبی برای علاقه مندان به باستان شناسی و گردشگری فرهنگی فراهم می کند. فاصله آن تا خانه بومیان در حدود ۳۵ دقیقه پیاده است و مجموعه نزدیک میدان المپیک قرار دارد.
شهر زیرزمینی کاریز کیش: شهر زیرزمینی کاریز یکی از شاخص ترین آثار تاریخی جزیره است و در بلوار میرمهنا، پس از میدان المپیک و پیش از میدان فارور قرار گرفته. این شبکه قنات باستانی، جلوه از معماری و مهندسی تاریخی کیش ارائه می کند و حدود ۳۹ دقیقه پیاده تا خانه بومیان فاصله دارد.

بازدید از این جاذبه ها در کنار خانه بومیان کیش سفری پرخاطره و متنوع از تاریخ، طبیعت و فرهنگ جزیره برای شما رقم می زند.

هتل‌های نزدیک خانه مردم شناسی بومیان کیش

در نزدیکی این مکان تاریخی هتل های زیادی وجود دارد که با رزرو آن می توانید به خانه مردم شناسی بومیان کیش و جاذبه های اطراف آن دسترسی راحتی داشته باشید. در ادامه لیستی از هتل ها را قرار داده ایم:

هتل امیرکبیر کیش: در بلوار میرمهنا، بین شمس و خیابان اقبال لاهوری قرار دارد.
هتل داریوش کیش: در بلوار ایران، منطقه پردیس قرار دارد.
هتل مارینا پارک کیش: در بلوار دریا، پشت مرکز خرید مرجان قرار دارد.
هتل شایگان کیش: در بلوار ایران، منطقه ساحلی قرار دارد.
هتل پارمیس کیش: در بلوار دریا، منطقه تجاری قرار دارد.

نتیجه گیری

خانه مردم شناسی بومیان کیش پل ارتباطی بین گذشته و امروز جزیره است و با بازدید از آن می توانید به صورت عینی با آداب، سنن، و سبک زندگی اصیل بومیان آشنا شوید. قرار گرفتن این خانه در کنار سایر جاذبه های تاریخی و طبیعی فرصت مناسبی برای تجربه عمیق تر فرهنگ و تاریخ کیش فراهم می کند. پیشنهاد می کنم بازدید از این خانه را به همراه گردش در اماکن اطراف در برنامه سفر خود قرار دهید تا سفری به یادماندنی داشته باشید.