شهر حریره کیش
شهر حریره کیش با معماری باستانی، بقایای بندرگاه‌های قدیمی، ساختمان ها و کاخ ها یک بازدید متفاوت در جزیره کیش برای گردشگران رقم می زند. اگر به تاریخ علاقه دارید و می خواهید بدانید شهر تاریخی حریره چه رازهای پنهانی دارد و با معماری آن آشنا شوید، تا انتها همراه ما باشید.
درباره شهر حریره کیش
شهر حریره کیش، یکی از مهمترین جاذبه های تاریخی جزیره کیش است که در ساحل شمالی واقع شده و حدود ۸۰۰ سال قدمت دارد. این شهر باستانی در دوره ساسانیان شکل گرفت و تا قرن دهم هجری قمری رونق یافت. حریره با وسعت ۱۲۰ هکتار و معماری قلعه ای، از برج و بارو هایی برای مقابله با حملات دزدان دریایی استفاده می کند.
موقعیت جغرافیایی برتر، وجود سه خلیج و ساحل صخره ای با ارتفاع ۱۰ متری از سطح دریا، این شهر را به بندری استراتژیک برای تجارت دریایی در خلیج فارس تبدیل کرده بود. این محوطه تاریخی که در فهرست آثار ملی ایران در سال ۱۳۷۶ با شماره ۱۸۸۶ ثبت شده، سالانه گردشگران زیادی را برای مشاهده بقایای تمدن، تاریخ و هنر معماری جذب خود می کند.
تاریخچه شهر حریره کیش
تاریخچه شهر حریره کیش روایت یک مرکز تجاری بزرگ در خلیج فارس است که شکل گیری آن به اواخر دوران ساسانی و اوایل اسلام بر می گردد. این شهر حدود هزار سال پیش با وسعتی ۱۲۰ هکتاری و به عنوان جایگزین بندر سیراف شکل گرفت و بین قرن پنجم تا دهم هجری قمری، بندری پویا و مرکزی راهبردی برای تجارت و بازرگانی محسوب می شد.
قرارگیری حریره در شمال جزیره کیش، آن را به نزدیکترین نقطه به سرزمین اصلی ایران و محل اتصال مسیرهای دریایی منطقه تبدیل کرد. در دوران سلجوقیان و اتابکان فارس، این شهر به اوج رونق خود رسید و تا دوره ایلخانان مغول و خاندان طیبی، جایگاه خود را در میان بازرگانان و دریانوردان حفظ کرد.
بر اساس روایات و اسناد باستان شناسی، ویرانه های باقی مانده شامل کاخ های مسکونی، بازارها، مسجد و تاسیسات رفاهی، تصویری واضح از شکوه معماری و سطح بالای شهرنشینی آن دوره ارائه می دهد. روایت های مختلف درباره ریشه نام حریره وجود دارد؛ برخی آن را برگرفته از سرسبزی و آبادانی منطقه می دانند و گروهی معتقدند به نام یکی از حاکمان زن این شهر اشاره دارد.
معماری شهر حریره کیش
معماری شهر حریره کیش تصویری از ساختار شهری جنوب ایران در هزار سال گذشته ارائه می دهد. این شهر تلفیقی از معماری باشکوه خانه های بزرگ اعیانی، حمام های عمومی و سازه های دفاعی را به نمایش می گذارد. معماران آن دوره از مصالح بومی مانند سنگ های مرجانی و آهکی استفاده کردند تا سازه ها در برابر اقلیم گرم و مرطوب و همچنین تهدیدهای احتمالی دریایی مقاوم بمانند.
وجود خانه های چند طبقه با حیاط مرکزی، حمامی تاریخی با سیستم تهویه پیشرفته و کوچه های پیچ در پیچ، از مهارت بالای مهندسی و توجه به رفاه و امنیت ساکنان حکایت دارد. خیلی از بناها با هدف حفظ استحکام و دوام در برابر حملات ساخته شدند و دیوارها را با سنگ و ملات ویژه تقویت کردند.
بخش هایی از شهر برای سکونت خانواده های مهم و همچنین فعالیت های تجاری و صنعتی طراحی شده بود تا نیازهای بازرگانان، صیادان مروارید و مرجان تامین شود. مجموعه شهر و بندر حریره با خیابانی به نام «کرانه» از هم جدا شدند و منظره ای باشکوه از خلیج فارس و ساحل هرمزگان را پیشروی بازدیدکننده قرار می دهند.
جاذبه‌های گردشگری شهر حریره کیش
شهر حریره کیش با قدمت چند صد ساله، گنجینه از تاریخ و تمدن جنوب ایران را در خود جای داده است. هر بخش با معماری و تکنولوژی خاص، تصویری دقیق از سطح زندگی و مهندسی دوره های مختلف ارائه می دهد. در ادامه با جاذبه های گردشگری شهر حریره کیش آشنا می شویم.
خانه اعیانی: با مساحت ۳۰۰ متر، قدیمی ترین بنای مسکونی جنوب ایران شناخته می شود. این عمارت از دو بخش مجزا با اتاق شاه نشین، تعدادی اتاق جانبی و حیاط مرکزی تشکیل شده است. معماری متفاوت و تزئینات گچ کاری و کاشی معرق، نشان دهنده ثروت و اعتبار ساکنان آن است.
حمام تاریخی حریره: با مساحت ۵۰۰ متر مربع، محل خصوصی اشراف و یکی از قدیمی ترین نمونه های حمام ایرانی است. دو خزینه کوچک و بزرگ، تون یا آتشدان، سربینه و اتاق مخصوص کارگران بخش های اصلی این مجموعه را تشکیل می دهد. سیستم تهویه طبیعی و دیوارهای ضخیم، نقش مهمی در حفظ آسایش و بهداشت داشته است. موقعیت خصوصی و تعلق به خاندان ثروتمند، اهمیت اجتماعی این حمام را تقویت می کند.
بندرگاه و اسکله تاریخی حریره: با سازه های سنگی آهکی و مرجانی، نمونه ای از معماری دریایی قرون وسطی را نشان می دهد. آثار باقی مانده از اسکله، پلکان و راهروها هنوز به وضوح در ساحل شمالی کیش دیده می شوند. گذر سال ها باعث فرسایش شدید سازه ها شده اما معماری آن همچنان قابل تشخیص است.
کارگاه های صنعتی شیره خرما و شیشه سازی: اتاقک های تو در تو، محل تولید سنتی شیره خرما بودند که محصول اصلی جزیره به شمار می رفت. بخش دیگری از این کارگاه ها به صنعت شیشه گری اختصاص یافته بود و کوره های فعال برای ساخت شیشه های رنگی و تزئینی وجود داشته است.
تاسیسات آبی و قنات ها: شرق شهر حریره محل قرارگیری آب انبارها و قنات هایی است که آب قابل شرب ساکنان را تامین می کردند. این سازه ها به صورت زنجیره وار و در دل صخره ها حفر شده اند تا ذخیره سازی و انتقال آب را بالا ببرند. طراحی خاص قنات ها به گونه ای است که چند نفر همزمان می توانند در آن حرکت کنند.
مسجد و مجموعه‌های مذهبی حریره: با وسعت دو هزار مترمربع، معماری سلجوقی و بخش هایی مانند شبستان، محراب و مناره مرتفع دارد. این مسجد گذشته از کارکرد مذهبی، مکان تجمع بازرگانان و مسافران هم بوده است. آثار معماری و هنر اسلامی را در بقایای محراب ها و دیوارهای مسجد می توان مشاهده کرد.
قصر ملک جمشید: کاخ یا قصر تاریخی شهر، که به ایوان ملک جمشید معروف است، معماری عظیم و اشرافی را به نمایش می گذارد. هرچند اطلاعات دقیقی از صاحبان آن در دست نیست اما منابع تاریخی آن را مقر حاکم وقت می دانند. بقایای معماری و تزئینات این قصر، شکوه زندگی درباری و اهمیت بالای سیاسی را مشخص می کند.
آدرس شهر حریره کیش و مسیر دسترسی
آدرس شهر حریره کیش در شمال این جزیره قرار دارد و بازدیدکنندگان می توانند با مراجعه به بلوار میرمهنا، بلوار المپیک، میدان حریره و سپس خیابان کرانه به محل آثار باستانی دسترسی پیدا کنند. مسافت از مرکز شهر کیش تا شهر حریره حدود ۱۵ دقیقه با خودرو یا تاکسی است و مسیر به شکل مستقیم و از جاده های اصلی جزیره طی می شود.
اگر از بندرگاه کیش وارد جزیره شدید، با طی مسیر ۲۰ دقیقه ای از جاده های صاف و استاندارد به منطقه باستانی می رسید. بازدید از شهر حریره حداقل یک ساعت زمان نیاز دارد. علاقه مندان به دوچرخه‌سواری می توانند از مسیرهای اختصاصی برای رسیدن به شهر باستانی استفاده کنند.
جاذبه‌های گردشگری نزدیک به شهر حریره کیش
شهر حریره کیش، علاوه بر جذابیت‌های تاریخی خود، به دلیل موقعیت جغرافیایی، امکان بازدید از چند جاذبه گردشگری محبوب و متنوع را برای گردشگران فراهم می‌کند. این آثار و مراکز تفریحی در فواصل کوتاهی از شهر باستانی قرار دارند و هرکدام با ویژگی‌های منحصر به فرد، تجربه متفاوتی را به بازدیدکنندگان عرضه می‌کنند. در ادامه مهمترین دیدنی‌های نزدیک به شهر حریره کیش معرفی می‌شوند:
- آب انبار تاریخی کیش: حدود ۲۰۰ متر با شهر حریره کیش فاصله دارد و ساختار آن مهر تاییدی بر دانش مهندسی و اهمیت تامین آب شیرین در گذشته است.
- شهر باستانی کاریز: فاصله ۱ کیلومتری با شهر حریره دارد. مجموعه کاریز با قنات های زیرزمینی و مسیرهای خنک آبرسانی، فرصتی برای آشنایی با شیوه های تامین آب در هزار سال قبل ارائه می دهد.
- خانه مردم شناسی بومیان کیش: حدود ۲ کیلومتر با شهر حریره کیش فاصله دارد. این خانه سنتی به بازدیدکنندگان کمک می کند با فرهنگ محلی و سبک زندگی مردمان بومی جزیره از نزدیک آشنا شوند.
- مرکز خرید دامون: با شهر حریره ۲ کیلومتر فاصله دارد. مرکز خرید دامون مجموعه ای مدرن با فروشگاه، رستوران و سالن سرگرمی است.
- درخت سبز کیش: ۵۰۰ متر با شهر حریره کیش فاصله دارد. این درخت کهنسال با فضای سبز و محیطی معنوی یکی از جاذبه های گردشگری کیش است.
- کلوپ دریایی آکواریوس: حدود ۱ کیلومتر با شهر حریره کیش فاصله دارد. کلوپ آکواریوس با ارائه تفریحات دریایی کیش مثل جت اسکی و غواصی، می تواند ساعات خوشی را در جزیره برای شما رقم بزند.
هتل های نزدیک شهر حریره کیش
برای اقامت نزدیک به شهر حریره کیش، چند هتل با موقعیت مناسب و امکانات مختلف در جزیره وجود دارد. گردشگران می توانند با انتخاب یکی از این هتل ها، علاوه بر دسترسی راحت به شهر تاریخی، از امکانات رفاهی و خدمات آن استفاده نمایند. در ادامه با هتل های نزدیک شهر تاریخی حریره آشنا می شویم.
- هتل گلدیس کیش: فاصله: ۲ کیلومتر
- هتل خاتم کیش: فاصله: ۲ کیلومتر
- هتل امیرکبیر کیش: فاصله: ۲.۱ کیلومتر
- هتل آفتاب شرق کیش: فاصله: ۳ کیلومتر
- هتل فانوس کیش: فاصله: نزدیک
نتیجه گیری
شهر حریره کیش با بقایای معماری و آثار تاریخی خود، بازدید کنندگان را با تاریخ و فرهنگ جنوب آشنا می کند. در سفر به کیش می‌توانید از شهر تاریخی حریره بازدید کنید و بعد از آن از جاذبه های گردشگری اطراف نیز که در بالا معرفی کردیم بازدید نمایید.
